Toplam Toz Numune Alma ve Analiz

 MDHS 14/3:  

Toz ölçümleri MDHS 14/3 Toz Maruziyet Ölçümü-Gravimetrik Metot Standartları ve İş Maruziyet Sınır Değerleri, TS EN 689 İşyeri Havası-Solunumla Maruz Kalınan Madderin Sınır Değerler ile Karşılaştırılması ve Ölçme Ölçme Stratejilerinin Değerlendirilmesi İçin Kılavuz, Türkiye için, Eşik Sınır Değer (ESD;TWA) verilerinden ayrıca Tozla Mücadele Yönetmeliği, mevzuatımızda bulunmayan sınır değerleri için OSHA ve NIOSH  indekslerinden  yararlanılmış ve ilgili maddeleri dikkate alınarak yorumlanmıştır. 

Toplam ve solunabilir toz ölçümünde MDHS 14/3 standartı esas alınır. Bu standart ile çalışma alanında ortam ve maruziyet toz ölçümleri toplam ve solunabilir toz partiküllerinin örneklenmesi ve gravimetrik olarak analizleri yapılmaktadır 

Toz: Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 100 mikrondan küçük, bir süre havada asılı kalan ancak kendi ağırlığı ile çöken küçük katı partiküller. 

Toplam Toz: %50’sinin aerodinamik çapı 80 – 100 µm’nin altında kalan, trokal ve alveollere ulaşan tozları da içeren, maruz kalındığında ise tüm solunum sistemini etkileyen tozlardır.Nefes alma sırasında burun ve ağza giren bu şekilde solunum sisteminde birikme imkanı bulunan toz türüdür. 

Tozların konsantrasyonları, Vita mühendislik tarafından alınan numunelerin analizi neticcesinde hesaplanarak tespit edilir. Toz ölçümü, çalışanların maruz kaldığı alveollere ulaşan tozların miktarını belirtilen mevzuat çerçevesinde ölçümü işlemidir.Toz örnekleme işlemi, siklon ve filtre ile ilişkilendirilmiş olan bir hava pompası aracılığıyla yapılmaktadır. Toz konsantrasyonunun ölçümü (mg/m3), pompanın belirli bir süre içerisinde çektiği ortam hava miktarı ile (m3) filtre üzerinde tutulan kirleticilerin ağırlığının (mg) belirlenmesi ile hesaplanmaktadır.  

İLGİLİ MEVZUAT  

TOZLA MÜCADELE YÖNETMELİĞİ  

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, işyerlerinde tozdan kaynaklı ortaya çıkabilecek risklerin önlenebilmesi amacıyla iş sağlığı ve güvenliği yönünden tozla mücadele etmek ve bu işlerde çalışanların tozun etkilerinden korunmalarını sağlamak için alınması gerekli tedbirlere dair usul ve esasları belirlemektir.  

MADDE 5 – (1) İşveren, her türlü tozun meydana geldiği işyerlerinde çalışanların toz maruziyetini önlemek ve çalışanların toz ile ilgili tehlikelerden korunması için gerekli tüm koruyucu ve önleyici tedbirleri almakla yükümlüdür.  

(2) İşveren, ayrıca tozdan kaynaklanan maruziyetin önlenmesinde;  

a) İkame yöntemi uygulanarak, toz oluşumuna neden olabilecek tehlikeli madde yerine çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tehlikesiz veya daha az tehlikeli olan maddelerin kullanılmasını,  

b) Riski kaynağında önlemek üzere; uygun iş organizasyonunun yapılmasını ve toplu koruma yöntemlerinin uygulanmasını,  

c) Toz çıkışını önlemek için uygun mühendislik yöntemlerinin kullanılmasını,  

ç) İşyerlerinin çalışma şekline ve çalışanların yaptıkları işe göre, ihtiyaç duyulan yeterli temiz havanın bulunmasını,  

d) Alınan önlemlerin yeterli olmadığı durumlarda çalışanlara tozun niteliğine uygun kişisel koruyucu donanımların verilmesini ve kullanılmasını,  

e) Alınan önlemlerin etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak üzere yeterli kontrol, denetim ve gözetim yapılmasını,  

f) İşyerlerinde oluşan atıkların, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili mevzuatına uygun olarak bertaraf edilmesini, sağlar.  

MADDE 6   

(2) Tozlu işlerde yapılacak risk değerlendirmesinde aşağıda belirtilen hususlar özellikle dikkate alınır.  

a) Ortamda bulunan tozun çeşidi,  

b) Ortamda bulunan tozun sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları,  

c) Maruziyetin düzeyi, süresi ve sıklığı,  

ç) Bu Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan mesleki maruziyet sınır değerleri,  

d) Toz ölçüm sonuçları,  

e) Alınması gereken önleyici tedbirleri,  

f) Varsa daha önce yapılmış olan sağlık gözetimlerinin sonuçları.  

Toz ölçümleri  

MADDE 8 – (1) İşveren, her türlü tozun meydana geldiği işyerlerinde 20/8/2013 tarihli ve 28741 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydıyla;  

a) Risk değerlendirmesi sonucuna göre belirlenen periyodik aralıklarla toz ölçümlerinin yapılmasını,  

b) İşyerinde çalışanların toz maruziyetinin bulunduğu koşullarda herhangi bir değişiklik olduğunda bu ölçümlerin tekrarlanmasını,  

c) Ölçüm sonuçlarının, Ek-1’de belirtilen mesleki maruziyet sınır değerleri dikkate alınarak değerlendirilmesini,  

ç) İşyerinde yapılacak denetimler için toz ölçümlerinin Genel Müdürlükçe ön yeterlik veya yeterlik belgesi verilen laboratuvarlarca yapılmasını sağlar.