6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” uyarınca çıkarılan ve Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ile işyerlerinde bulunan iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gereken asgari şartlar belirlenmiştir. 

Paratoner yıldırımdan korunma sistemleri uygunsuz yapılmış ekipmanlarının kusurlu olarak kullanılması neticesinde maalesf iş kazaları gerçekleşmektedir. Paratoner yıldırımdan korunma sistemleri kontrollerinin uzmanlar tarafından detaylı olarak yapılması, hem yasal zorunluluğun yerine getirilmesi hem de kusurlu ekipmana bağlı iş kazalarının önüne geçilmesi için şarttır. 

Vita Mühendislik 10 yılı aşkın tecrübesiyle paratoner yıldırımdan korunma sistemlerinin detaylı kontrollerini gerçekleştirir ve ilgili alandaki gereklilikleri tespit eder. Uygunsuzluklar ve tehlikeli durumlar rapor altına alınır. 

Paratoner, yapıların ve açık yapıların bozulmasının zararlı etkilerinden korunmasını sağlayan bir cihazdır. Yıldırım, bulutlar ile yer arasındaki elektrik yükü farkının bir sonucu olarak ortaya çıkan ani ve güçlü bir elektrik boşalmasıdır. Bu olay, binalar, ağaçlar, elektrik direkleri gibi yapılar üzerinde yoğunlaşabilir ve bu yapılar üzerinde maddi hasarlara ya da bozulmalara neden olabilir. Ayrıca insanlara da büyük katliam. Paratoner, bu zararlı etkilerin önüne geçmek amacıyla geliştirilmiş bir sistemdir ve yıldırımın enerjisini güvenli bir şekilde değiştirmiştir. 

Paratoner, genellikle en yüksek noktaya yerleştirilen bir metal çubuktan oluşur. Bu çubuk, topraklama sistemiyle bağlantılıdır. Yıldırım bulutları atmosfere elektrik yükleri yüklendiğinde, bu yüklerin en kısa sürede kişisel olarak erişilebilen özgürlükleri vardır. Paratoner, bu yükü yakalayarak, kontrollü bir şekilde iletir. Böylece yıldırımın binaya ya da çevredeki insanlara zarar vermesini engeller. 

Paratonerler ana bileşenleri: 

Yakalama ucu: Yıldırımı çekmek için kullanılan, yüksek iletkenlikli metal bir çubuktur. Bu çubuk, yıldırımın enerjisini ayırmasını, kişilerin ileten sistem koşullarını oluşturur. 

İletkenler: Toplama ucundan gelen elektrik aboneliğini iletmek için kullanılan bakır ya da alüminyum kablolardır. Bu kablolar, birimin dış veya içinde gizli olarak döşenebilir. 

Topraklama Sistemi: Yıldırımdan alınan elektrik kesintisi güvenli bir şekilde sürdürülen ileten kısımdır. Bu sistem, iyi bir şekilde topraklanmış olmalı, aksi takdirde yıldırımın enerjisinin zarar görmesine neden olabilir. 

Yıldırımdan Korunma Sistemleri 

Paratoner, yıldırımdan korunma sisteminin sadece bir parçasıdır. Yıldırımdan korunma sistemleri, bir aktarım ya da alandaki yıldırımın zararlı etkilerinden korunmasını sağlayan bütünsel bir yaklaşımdır. Bu sistemler, paratonerlerin yanı sıra, elektrik birimlerinin ve sistemlerinin korunması için kullanılan iç yıldırımlık sistemlerini de içerir. 

Dış Yıldırımlık Sistemleri: 

Dış yıldırımlık sistemleri, paratoner gibi dağınık dış kısımda yer alır ve yıldırımın doğrudan vurulduğu noktalarda koruma sağlar. Binaların en yüksek noktalara yerleştirilen paratonerler, bu sistemlerin ana elemanıdır. Ancak sadece paratonerle sınırlı değildir; metal çatı kaplamaları, iletken kablolar ve diğer topraklama bileşenleri bu sistemin bir parçasıdır. 

İç Yıldırımlık Sistemleri: 

Yıldırımın vereceği dolaylı zararları korumak için kullanılan sistemlerdir. Yıldırım, bir binaya doğrudan vurmasa bile, yakın bir bölgede yıldırım düşmesi sonucu elektrik sistemlerinde aşırı gerilim oluşabilir. Bu aşırı gerilimler, hassas elektronik cihazlara zarar verir. İç yıldırımlık sistemleri, bu aşırı gerilimlerin önüne geçiş için kullanılan devre kesiciler, aşırı gerilim koruyucular gibi bileşenleri içerir. 

Yıldırımdan Korunmanın Önemi 

Yıldırım, çok kısa sürede büyük bir enerji boşalmasıyla ortaya çıkıyor ve bu enerji, binalar ve insanlar için son derece tehlikelidir. Bir bina yıldırım düştüğünde, binanın yapısal elemanlarına, elektrik ve su tesisatlarına zarar verebilir. Ayrıca çatlak çıkarma riski de bulunmaktadır. İnsanlara yönden ise yıldırım çarpması kaybı olabilir. Yıldırımın doğrudan çarptığı veya yakın bir bölgede aşırı gerilimler nedeniyle elektrik çarpması ya da patlama gibi tehlikeler meydana gelebilir. 

Yıldırımdan korunma sistemleri, bu tehlikelerin üstesinden gelmek için tasarlanmıştır. Özellikle yüksek yapılarda, açık alanlarda, enerji santrallerinde ve fabrika gibi endüstriyel tesislerde yıldırımdan korunma kablolarının kullanılması zorunludur. Bu sistemler, sadece yapıların korunmasını değil, aynı zamanda insanın güvencesini de güvence altına alır. 

Yapılması gereken test ve ölçümleri kapsamında, işletmelerde bulunan paratoner yıldırımdan korunma sistemleri periyodik kontrolü hizmeti sunan Vita Mühendislik, Türkak TS EN ISO/IEC 17020 standardı kapsamında akredite olmuş bir A tipi muayene kuruluşudur. Akreditasyon kapsamları Türk Akreditasyon kurumunun resmi sitesinde herkesin erişebilmesi adına halka açıktır. Denetim faaliyetlerini sürdüren tüm personellerimizin eğitim sertifakaları ve bakanlığa bağlı veri tabanında kayıtlı olacak şekilde ekipnet numarası bulunmaktadır. Yetkinlikler ile ilgili tüm veriler Vita Mühendislik periyodik kontrol raporlarında açıkca belirtilmektedir. Hem kamu hem de özel sektör denetimlerinde ulusal ve uluslararası yetkinliğe sahip raporlar düzenlenmektedir.